Αρχές λειτουργίας των steps - Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα μιας γάστρας stepped σε σύγκριση με μια συμβατική Deep – V

Τα steps είναι αναβαθμίδες («σκαλοπάτια») κατά τον εγκάρσιο άξονα του σκάφους.

Ιστορικά τα step αποτελούν αρκετά παλιά ιδέα, μιάς και εμφανίστηκαν σαν πρώτες εφαρμογές πάνω από 60 χρόνια πριν.

Η βασική αρχή λειτουργίας τους είναι ο εγκλωβισμός ποσότητας αέρα ώστε να μειωθούν οι τριβές των βρεχάμενων τμημάτων της γάστρας με τη θάλασσα – με τα steps αυξάνεται η ίσαλος όταν το σκάφος είναι πλαναρισμένο, λόγω του ότι είναι ευθυγραμμισμένο. Λόγω της ευθύγραμμης πλεύσης του σκάφους χωρίς να ορθοπλωρίζει, με την εφαρμογή των steps μειώνεται η τριβή στο πρυμνιό τμήμα και ταυτόχρονα το πλωριό τμήμα αποκτά μεγαλύτερη επαφή με τη θάλασσα αυξάνοντας έτσι σημαντικά την ίσαλο του σκάφους, δίνοντας την αίσθηση ενός πολύ μεγαλύτερου σκάφους από αυτό που στην πραγματικότητα είναι.

Από εκεί και πέρα, κάθε σκάφος έχει την δική του φιλοσοφία σχεδίασης και η χρήση και ο σκοπός ύπαρξης των steps μπορεί να διαφοροποιείται κατά περίπτωση.

Με την ΟΡΘΗ σχεδίαση, μελέτη και εγκατάστασή τους σε ένα σκάφος, απορρέουν γενικά τα εξής πλεονεκτήματα:

• Υψηλότερες επιδόσεις με ίδιους κινητήρες, άρα χαμηλώτερη κατανάλωση
• Δυνατότητα χρησιμοποίησης μικρότερης ιπποδύναμης κινητήρων
• Ευθύγραμμη πλεύση χωρίς ορθοπλωρίσματα, ιδιαίτερα σημαντικό χαρακτηριστικό για τις θάλασσές μας με έντονο κυματισμό (μελτέμια)
• Ομαλή απόσβεση και άνετη, περισσότερο «ανάλαφρη» πλεύση

Τα steps είναι δύσκολο να εφαρμοσθούν σε μικρού μήκους σκάφη, κυρίως λόγω του ότι η λειτουργία τους στηρίζεται και στο κέντρο βάρους του σκάφους, το οποίο στα μικρά σκάφη μπορεί πολύ εύκολα να μεταβληθεί σημαντικά λόγω φορτίων, με συνέπεια την μικρή απόδοση.

Γενικά, μειονεκτήματα των steps μπορεί να θεωρηθούν τα εξής:

• Πολυπλοκότερη σχεδίαση και κατασκευή
• Μεγαλύτερο κόστος έρευνας και εξέλιξης
• Απαίτηση ικανού μήκους γάστρας

Απόδοση των steps μόνο σε ταχύτητα ή και σε άσχημο καιρό – Αλήθεια και μύθος

Τα πλεονεκτήματα των steps αναλύθηκαν παραπάνω, και δεν εστιάζονται φυσικά σε μεγαλύτερη τελική ταχύτητα, κάτι που για τους περισσότερους χρήστες ενδεχομένως να έχει μικρή σημασία στη συνολική εικόνα ενός σκάφους.

Ωστόσο κάθε σχεδιαστής αναπτύσσει μια γάστρα βασιζόμενος σε κάποιες αρχές, με σκοπό να επιτύχει κάποια συγκεκριμένα αποτελέσματα.

Κάποιες ίσως εφαρμογές σκαφών με steps, αφορούν μόνο στην επίτευξη υψηλότερης τελικής ταχύτητας (π.χ. τα ελαφριά αμερικανικά bass boats), το να γενικεύουμε όμως και να ισχυριζόμαστε πως ΟΛΕΣ οι γάστρες με steps σχεδιάζονται έτσι είναι λάθος.

Αρκεί μια ματιά γύρω μας για να αντιληφθούμε τι ισχύει: σε όλα σχεδόν τα offshore σκάφη που διακρίνονται παγκοσμίως σε ιδιαίτερα σκληρές συνθήκες θάλασσας, συντριπτικά κυριαρχούν οι step σχεδιάσεις!

Στην ελληνική πραγματικότητα επίσης, σε όλους τους offshore αγώνες τα σκάφη με step λαμβάνουν πάντα τις πρώτες θέσεις – με τα TOP LINE βέβαια μπροστά!

Στον σκληρότερο μάλιστα μέχρι τώρα διεθνή αγώνα ανοικτής θαλάσσης, το Ράλλυ Ερυθράς Θάλασσας, το νέο μας σκάφος Corsair 33 με την παγκοσμίως πρωτότυπη σχεδίαση των 2 διπλών step, άφησε άφωνους τους πάντες κατακτώντας την 1η θέση γενικής αφού νίκησε σε όλα τα σκέλη του πολυήμερου αγώνα, αντιμετωπίζοντας σε αρκετά από αυτά εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες θάλασσας με κύματα 5 μέτρων!

Και μόνο τα αποτελέσματα αυτά, αλλά και η χειροπιαστή απόδειξη που καθημερινά παραθέτουν όλοι οι απλοί χρήστες που ταξιδεύουν τα σκάφη μας με steps σε όλων των ειδών τις συνθήκες θάλασσας, αρκούν για να διαπιστώσει κανείς την αξιοπιστία του κάθε ισχυρισμού.

Ρόλος της φόρτωσης και κατανομής του φορτίου στα stepped σκάφη

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η σωστή λειτουργία των steps εξαρτάται από σωστή σχεδίαση και τη θέση τους, κι αυτή με τη σειρά της εξαρτάται από το κέντρο βάρους (ΚΒ) του σκάφους.

Γι’ αυτό άλλωστε και δεν εφαρμόζουμε την τεχνολογία των step στα μικρά μοντέλα μας, όπου το ΚΒ μπορεί να μεταβληθεί αρκετά λόγω ανισοκατανομής στα φορτία του σκάφους.

Στα μοντέλα που εφαρμόζουμε την τεχνολογία των step (S 24 Open - Cabin, P 23, P 27, Corsair 33) διαθέτουν όλα ένα ικανοποιητικό μέγεθος για την πλήρη απόδοση της γάστρας.

Σημαντικότερο όμως είναι πως στα συγκεκριμένα μοντέλα, από το στάδιο της αρχικής τους σχεδίασης, η θέση των steps καθορίζεται ΑΦΟΥ πρώτα έχουν μελετηθεί και ληφθεί υπόψη ΟΛΕΣ οι πιθανές ακραίες τιμές φορτίων που μπορεί να κατανεμηθούν μέσα στο σκάφος, ώστε να μην επηρεάσουν καθόλου την απόδοσή της.

Υπενθυμίζουμε πως από το 1998 είμαστε η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα που κατασκευάζει και εφαρμόζει με ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ την τεχνολογία step στα σκάφη της, που έχουν μέχρι τώρα διανύσει χιλιάδες μίλια στις πιο αντίξοες συνθήκες χωρίς ΚΑΝΕΝΑΣ χρήστης να αντιμετωπίσει ΠΟΤΕ κανένα πρόβλημα, κι αυτό αποτελεί σίγουρα την καλύτερη απάντηση για την επιτυχία της σχεδίασης.

Τρόπος οδήγησης ενός σκάφους με steps

Σε κάποια σημεία ο τρόπος οδήγησης ενός stepped σκάφους σε σύγκριση με ένα συμβατικής γάστρας είναι διαφορετικός – προς το καλύτερο.

Κατ’ αρχήν, εξοικειωνόμαστε με την ευχάριστη έκπληξη που μας προκαλεί η περισσότερο «ανάλαφρη» αίσθηση του σκάφους που οφείλεται στις μειωμένες τριβές της γάστρας.

Παράλληλα, στα stepped σκάφη η θέση τριμ της μηχανής πρέπει να είναι ουδέτερη (κάθετη) ή θετική (πάνω ή έξω) και σχεδόν ποτέ αρνητική (κάτω ή μέσα), γιατί η γωνία πλεύσης ενός stepped σκάφους είναι πάντα οριζόντια και παίρνει γενικά πολύ μικρότερες τιμές συγκριτικά με μια συμβατική γάστρα.

Το γεγονός αυτό φυσικά μόνο πλεονεκτήματα μπορεί να έχει σε σχέση με την ποιότητα πλεύσης (λόγω μεγαλύτερης ισάλου), την απόδοση της γάστρας, την οικονομία στην κατανάλωση και συνεπώς και την μεγαλύτερη αυτονομία.

Πώς στρίβουμε με ένα step σκάφος

Πολύ πιο εύκολα από ένα με συμβατική γάστρα!

Σε ένα συμβατικής γάστρας σκάφος, όταν πλέουμε με ταχύτητα σε μιά ήρεμη σχετικά θάλασσα, ο κινητήρας είναι αρκετά τριμαρισμένος θετικά (πάνω) και μόνο το πίσω μέρος της γάστρας είναι σε επαφή με το νερό.

Για να στρίψουμε, βάζουμε τριμ «κάτω» ώστε να «πιάσει» η γάστρα νερά και να στρίψει το σκάφος.

Σε ένα step σκάφος, δεν χρειάζεται ακραία θέση στο τρίμ για επίτευξη της ταχύτητας και η γάστρα «διαβάζει» πάντα νερά λόγω μικρότερης γωνίας πλεύσης, οπότε και στρίβουμε ΧΩΡΙΣ να μεταβάλλουμε την θέση τρίμ κάτω και, κατά συνέπεια, πολύ πιο εύκολα.

Βασικά σημεία στην τεχνολογία step

• Τα steps στα TOP LINE αλλάζουν την γωνία πλεύσης αλλά και την αντίληψη που έχουμε ως τώρα διαμορφώσει για τη θέση τριμ της μηχανής.
• Τα steps ελέγχουν την αντίσταση του νερού προς όφελος της απόδοσης.
• Τα steps επιτρέπουν χαμηλότερες γωνίες πλεύσης και επιτρέπουν να χρησιμοποιείται η ώση της μηχανής κατά 100% γιά την ώση του σκάφους, παρά για την αλλαγή της γωνίας πλεύσης.
• Οι χαμηλότερες γωνίες πλεύσης εξασφαλίζουν απαράμιλλη ποιότητα πλεύσης και καλύτερη αντιμετώπιση δυσμενών συνθηκών θάλασσας.
• Τα steps βοηθούν στην πλήρη απόδοση της γάστρας, επιτρέποντας τη χρήση μικρότερων κινητήρων και υψηλότερων επιδόσεων.
• Τα steps ευθύνονται και για την μεγαλύτερη οικονομία σε καύσιμα και την αύξηση της αυτονομίας των σκαφών μας.